Mensen liepen zelfs onder de ankers van containerreus Rijkswaterstaat

Westerschelde 17.08.2017 - Containerreus CSCL Jupiter liep maandag 14 augustus 2017 vast in de bocht van Bath op de Westerschelde.

De vaarweg van en naar Antwerpen was volledig gestremd. Nautisch adviseur Mario Vermeirssen (Rijkswaterstaat Verkeer en Watermanagement) was die dag als Officier van Dienst betrokken bij de berging van het schip.

De exacte oorzaak wordt nog onderzocht, maar ineens zat dat grote schip muurvast in de nauwe, kritieke bocht bij Bath. 

‘En dat was best spannend. Ook als je ziet met wat voor snelheid dat gevaarte op die zandbank is gevlogen. In het begin was de vaarweg volledig gestremd. Na de situatie goed te hebben overzien, besloten we om de vaarweg open te stellen voor schepen tot 300 m lang. Deze mochten passeren met een vaste sleepboot achter en een meevarende sleepboot.

'Je weet nooit wat er gebeurt'

Door de veiligheidsregio werd een COT-W (Coördinatieteam Water) ingezet op de patrouilleboot RWS79. Dit team is specifiek opgeleid en getraind om incidenten vanaf het water multidisciplinair te coördineren. 

‘De RWS79 vertrok vanaf Hansweert naar de bocht van Bath met aan boord: de leider CoPi (Commando Plaats Incident), de informatiemanager, brandweer en politie, de geneeskundige dienst en ik. Eenmaal aangekomen ben ik aan boord gegaan van de Jupiter om samen met de kapitein en de bergers de situatie beter te verkennen. Ook het Regionaal Operationeel Team (ROT) in Middelburg stond paraat. Dit team ondersteunde ons op de plaats van het incident en hielp mee om omstanders op afstand te houden. Mensen kwamen veel te dichtbij. Ze liepen zelfs onder de ankers! Daar moesten ze zo snel mogelijk weg, want je weet nooit wat er gebeurt.’

‘We moesten met veel dingen rekening houden. In het allerslechtste geval kon het schip zelfs breken. Van het 366 m lange schip zat 120 m vast. Die andere 240 m hing los in het water. Dan krijg je een buigmoment en dan is de vraag hoe ver dat buigmoment gaat doorknikken. Gelukkig is dat niet gebeurd. Doordat het achterschip nog in het water lag en dankzij de opwaartse kracht van het water, is het schip eigenlijk nog redelijk stabiel gebleven. Achteraf bleek ook dat het een heel sterk schip was.’

Respect voor bergers

Mario is vol lof over de bergers. 

‘Zij hebben allerlei berekeningen losgelaten op het schip. Het schip had zogenaamde ‘ballast tanks’. Dat zijn tanks die volgestouwd zijn met water om het schip stabiel te laten liggen tijdens vertrek. Al die tanks hebben ze naar achteren toe gepompt. Niet uit het schip, maar juist naar achteren zodat de voorkant van het schip tijdens het opkomen van het water 80 cm naar boven kwam. Dat bleek net genoeg om los te komen. Het is echt een knap staaltje rekenwerk van die mannen. Respect hoor.’ 

Voor alle partijen waren het spannende momenten, vertelt Mario. 

‘Exact om 20.50 uur moest het gebeuren. Op dat tijdstip zou de waterstand het hoogst zijn. Hooguit een half uurtje. Daarna zou het water weer gaan zakken. Het was extra spannend omdat we 2 dm verlaging hadden ten opzichte van de vorige hoogwaterstand. We wisten dus dat er minder water kwam. Dit in combinatie met het feit dat we het schip binnen een half uur moesten wegslepen, maakte het extra spannend.’

Juichen en klappen

‘Voor mij was het een dag van bellen en gebeld geworden. Allemaal erg hectisch. Ik heb mijn telefoon maandag 3 keer opgeladen. Dat zegt genoeg. Ik was constant met de kapitein en de bergers in de weer.’

Toen was het 20.50 uur en kon de berging beginnen. In totaal sleepten 17 sleepboten het schip weg. ‘Met een enorme power kwam het schip los, vertelt Mario. ‘Dat was zo prachtig om te zien vanuit de brug. En ik hoorde dat het vanaf het land ook heel mooi was om te zien. Op het moment dat het schip loskwam en wegvoer, stonden de mensen op de wal te juichen en te klappen. Maar wij op de brug waren natuurlijk net zo blij.’

Mario is opgelucht dat het zo goed is gegaan: ‘Al met al is het een prachtig verhaal om op terug te kijken. Het was echt een worstcasescenario. Als het niet was gelukt, had het schip er nog dagen gelegen. We mogen echt in onze handen klappen dat het wel is gelukt, dankzij een mooie samenwerking tussen Rijkswaterstaat en de bergers. We hebben met z’n allen een prachtig staaltje vakwerk geleverd.’